Sinxron və ardıcıl tərcümə arasındakı fərq nədir?
Şifahi tərcüməçilər qlobal bazarlarda mühüm rol oynayaraq müəssisələrin xaricdə əlaqələr qurmasına, əhatə dairəsini genişləndirməsinə və ticarət etməsinə kömək edir. Şifahi tərcümənin iki əsas növü var: sinxron və ardıcıl tərcümə. Bu növlərin hər ikisindən dil və mədəniyyətlə bağlı maneələri aradan qaldırmaq və maneəsiz ünsiyyəti təmin etmək üçün istifadə olunur, lakin bir qədər fərqli parametrlərdə. Biznes ehtiyaclarınız üçün hansının ən yaxşı olduğunu müəyyən edə bilməyiniz üçün onlar arasındakı fərqləri başa düşmək vacibdir.
Sinxron və ardıcıl tərcümə arasındakı əsas fərq nədir?
Sinxron tərcüməçilər çıxışçının dediklərini dinləyərək onları eyni zamanda başqa dilə çevirməklə real vaxt rejimində tərcümə edir. Sinxron tərcüməçilər adətən ikili qrup şəklində işləyir ki, tərcüməçilərin hər biri hər 20-30 dəqiqədən bir fasilə verə bilsin.
Ardıcıl tərcüməçi çıxışçı çıxışını dayandırdıqdan və ya bitirdikdən sonra onun dediklərini tərcümə edir. Ardıcıl tərcüməçilər adətən tək işləyir.
Sinxron tərcümə
Peşəkar bir dilçinin sinxron tərcüməçi olması üçün bir neçə il tələb olunur. Onlar çıxışçını dinləməyi və onun dediklərini bir neçə saniyə gecikmə ilə tərcümə etməyi öyrənməlidir. Nə qədər asan görünsə də, tərcümə olduqca çətin bir işdir. Sinxron tərcüməçilər adətən yalnız bir istiqamətdə tərcümə edir. Onlar adətən öz ikinci dillərində dinləyir və ana dillərinə tərcümə edir.
Sinxron tərcümənin üstünlüyü proses zamanı vaxta qənaət olunmasıdır. Ani tərcümə edilən fikirlər və mesajlarla bu cür tərcümə daha yüksək dəqiqliyə nail olmağa imkan verir. Bir çox tərcüməçinin eyni anda işləməsi, öz dillərində tərcümə etməsi və nümayəndələrə qulaqlıqlarında istədikləri dili seçmək imkanı verməsi artıq adi haldır. Bu cür tərcümə böyük, canlı tədbirlər üçün məqsədəuyğundur.
Lakin tərcümənin bu növü daha baha başa gəlir, əksər hallarda bunun səbəbi sinxron tərcümə üçün avadanlığın və hər bir dil üçün adətən ən azı 2 tərcüməçinin tələb olunmasıdır. Sinxron tərcümənin insan beyni ilə yerinə yetirilən ən yorucu tapşırıqlardan biri olduğu hesab edilir, buna görə də hər bir sinxron tərcüməçi tapşırığı yerinə yetirmək üçün tələb olunan diqqəti lazımi səviyyədə toplaya bilməsi üçün 20-30 dəqiqə tərcümə etdikdən sonra fasilə verərək işləyə bilər.
Çətinlik ondadır ki, öz səsiniz digər insanın dediklərini eşitmək qabiliyyətinizi zəiflədir. Biz normalda növbə ilə danışırıq və yalnız başqasının dediklərini eşitmək istəmədiyimiz zaman onunla eyni anda danışırıq. Sinxron tərcüməçi danışarkən dinləməməyə və dinləyərkən danışmamağa meylliliyini aradan qaldırmağı öyrənməlidir.
Nəticə etibarı ilə, sinxron tərcümə zamanı bir-birlərini əvəz edə bilmələri üçün bir neçə tərcüməçi cəlb etməli olacaqsınız.
Sinxron tərcümənin başqa bir mənfi cəhəti isə bu tərcümə növü üçün tələb olunan avadanlıqların bahalı ola biləcəyidir. Sinxron tərcümə zamanı nümayəndələr, mikrofonlar və səs keçirməyən kabinlər üçün qulaqlıqların icarəyə götürülməsi tələb olunur.
Ardıcıl tərcümə
Ardıcıl tərcüməçilər çıxışçının dediklərini dinləyir və çıxışçı çıxışının auditoriyaya çatdırılması üçün vaxt vermək üçün dayandıqdan sonra tərcüməçilər onun dediklərini başqa bir dilə çevirir. Bu tərcümə növünün üstünlükləri var, çünki o, tərcüməçilərə çıxışçının çıxışını dəqiq və səlis şəkildə çatdırmaq üçün daha çox vaxt verir.
İstənilən tərcümə növündə olduğu kimi, bu tərcümə növündə də təkcə mükəmməl linqvistik bilik deyil, həm də iti və geniş yaddaş tələb olunur, çünki tərcüməçi danışılanları başqa dilə çevirməzdən qabaq bütün danışılanları dinləməlidir. Tərcüməçi danışılanları iki dəfə, birinci növbədə mənbə dildə, sonra isə hədəf auditoriyanın dilində çatdırmalıdır, yəni bu zaman tədbirlər normadan iki dəfə çox vaxt aparacaq. Buna görə daha kiçik bir görüş və ya təkbətək görüş üçün ardıcıl tərcümə məqsədəuyğundur. Digər mühüm fakt isə ondan ibarətdir ki, ardıcıl tərcümə eyni anda yalnız bir dilə tərcümə etməyə imkan verir.
Xülasə, sizə lazım olan tərcümə növü keçirdiyiniz tədbirin növündən asılı olacaq. Əgər bu, söhbətdə fasilələrin verilməsinə imkan yaradan kiçik bir işgüzar görüş, məhkəmə tərcüməsi və ya tur olarsa, sizə lazım olan tərcümə növü ardıcıl tərcümədir. Bunun əksinə, konfrans kimi daha böyük tədbirlərdə tez və səmərəli tərcümə üçün isə sinxron tərcüməçilərə ehtiyacınız olacaq.
Photo by CHUTTERSNAP on Unsplash